Những quy định và hướng dẫn mới cho Luật Đầu tư số 61/2020/QH14 tại Nghị định số 239/2025/NĐ-CP

Ngày 3 tháng 9 năm 2025, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 239/2025/NĐ-CP (“Nghị định 239”) sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26 tháng 3 năm 2021 (“Nghị định 31”) quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Đầu tư 2020, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 03/09/2025.

Bên cạnh việc ghi nhận thay đổi trong tên cơ quan quản lý từ “Bộ Kế hoạch và Đầu tư” sang “Bộ Tài chính” và thay thế “Sở Kế hoạch và Đầu tư” sang “Sở Tài chính”, Nghị định 239 đã ghi nhận nhiều quy định mới về đầu tư, nổi bật là các quy định mới như sau:

1. Về thủ tục đăng ký đầu tư

1.1. Bản điện tử của hồ sơ trong thủ tục hành chính về đầu tư.

Một trong những điểm hoàn toàn mới được ghi nhận tại Điều 1.2, Nghị định 239 liên quan đến việc nộp bản điện tử của hồ sơ trong thủ tục hành chính về đầu tư. Theo đó, khi thực hiện thủ tục hành chính theo quy định của Luật Đầu tư 2020 và Nghị định 31 (được sửa đổi bởi Nghị định 239), nhà đầu tư nộp bản điện tử của hồ sơ với các quy định như dưới đây:

(i). Chữ ký số & giá trị pháp lý: Bản điện tử của hồ sơ phải có chữ ký số theo quy định pháp luật về giao dịch điện tử và có giá trị pháp lý tương đương với hồ sơ giấy đã nộp cho Bộ Tài chính và Cơ quan đăng ký đầu tư;

(ii). Trách nhiệm của nhà đầu tư: Nhà đầu tư chịu trách nhiệm về tính chính xác, thống nhất và đầy đủ của cả bản giấy và bản điện tử. Trong trường hợp có sự khác biệt, hồ sơ bản giấy sẽ được coi là có giá trị pháp lý cuối cùng;

(iii). Công khai phương thức nộp hồ sơ: Bộ Tài chính và Cơ quan đăng ký đầu tư có trách nhiệm công khai địa chỉ và hình thức tiếp nhận hồ sơ điện tử trên Cổng thông tin quốc gia về đầu tư, Cổng thông tin điện tử của Bộ Tài chính và cổng thông tin điện tử của cơ quan quản lý đầu tư tại địa phương.

1.2. Rút ngắn thời gian cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư

So với thời gian xử lý hồ sơ là 15 ngày làm việc kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ theo quy định tại Nghị định 31, Điều 1.12 (b) Nghị định 239 ghi nhận thời gian để Cơ quan đăng ký đầu tư cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho nhà đầu tư là trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ đối với dự án đầu tư không thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư.

1.3. Rút gọn hồ sơ thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư

Đối với dự án phải xin chấp thuận chủ trương đầu từ Chính phủ: thay vì phải nộp 8 bộ hồ sơ theo quy định của Nghị định 31, nhà đầu tư chỉ phải nộp 01 bộ hồ sơ và kèm theo bản điện tử của hồ sơ gửi cho Bộ Tài chính theo Điều 1.9 Nghị định 239. 

Đối với dự án thuộc thẩm quyền chấp thuận chủ trương đầu tư của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh: thay vì phải nộp 04 bộ hồ sơ như theo quy định của Nghị định 31, nhà đầu tư chỉ phải nộp 01 bộ hồ sơ và kèm theo bản điện tử của hồ sơ gửi cho Bộ Tài chính theo Điều 1.10 Nghị định 239.

2. Xác định địa bàn ưu đãi đầu tư theo mô hình chính quyền địa phương 02 cấp mới.

Điều 1.4 Nghị định 239 đã sửa đổi, bổ sung Điều 21 Nghị định 31 để quy định nguyên tắc xác định địa bàn ưu đãi đầu tư đối với đơn vị hành chính cấp xã được thành lập trên cơ sở sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp mới. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xác định và công bố địa bàn ưu đãi đầu tư và địa bàn đặc biệt ưu đãi đầu tư cấp xã và gửi thông tin về Bộ Tài chính để theo dõi, tổng hợp. Cụ thể:

(i). Đơn vị hành chính cấp xã thuộc cấp huyện là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn trước khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp được xác định là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

(ii). Đơn vị hành chính cấp xã thuộc cấp huyện là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn trước khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp được xác định là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

(iii). Đơn vị hành chính cấp xã mới thành lập từ nhiều đơn vị hành chính cấp xã thuộc các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau trước khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương hai cấp thì xác định như sau:

- Đơn vị hành chính cấp xã mới thành lập được xác định là địa bàn ưu đãi đầu tư tính theo đa số của số lượng đơn vị hành chính cấp xã đang hưởng;

- Trường hợp số đơn vị hành chính cấp xã thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn bằng nhau thì đơn vị hành chính cấp xã mới thành lập được xác định là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn;

- Trường hợp số đơn vị hành chính cấp xã thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và địa bàn không thuộc địa bàn ưu đãi đầu tư bằng nhau thì đơn vị hành chính cấp xã mới thành lập được xác định là địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn;

- Trường hợp số đơn vị hành chính cấp xã thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn và địa bàn không thuộc địa bàn ưu đãi đầu tư bằng nhau thì đơn vị hành chính mới thành lập được xác định là điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

(iv). Đơn vị hành chính cấp xã mới được thành lập theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trên cơ sở chia, tách, nâng cấp đơn vị hành chính cũ đang thuộc địa bàn ưu đãi đầu tư hoặc do sắp xếp, điều chỉnh địa giới của các đơn vị hành chính cấp xã thuộc các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau thực hiện xác định địa bàn ưu đãi đầu tư theo quy định tại mục (iii) nêu trên.

3. Ghi nhận thêm quy định về Khu công nghệ số tập trung

“Khu công nghệ số tập trung” là quy định mới lần đầu được ghi nhận tại Luật Công nghiệp Công nghệ số 2025 (có hiệu lực từ ngày 01/01/2026). Theo đó, “Khu công nghệ số tập trung” là khu chức năng, tập trung các hoạt động nghiên cứu và phát triển, hỗ trợ, đào tạo, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, ươm tạo công nghệ số và doanh nghiệp công nghệ số, sản xuất và kinh doanh sản phẩm, dịch vụ công nghệ số, cung cấp hạ tầng, cung ứng dịch vụ cho các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân và các hoạt động khác trong khu. Quy định về “Khu công nghệ số tập trung” được kỳ vọng là khung pháp lý và cơ sở để phát triển ngành công nghệ số, thu hút đầu tư, hỗ trợ đổi mới sáng tạo, đào tạo nhân lực và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia.

Phù hợp với tinh thần chuyển đổi số quốc gia, tại Điều 1.37 của Nghị định 239 thì “Khu công nghệ số tập trung” đã được ghi nhận và quy định là địa bàn ưu đãi đầu tư quy định tại Phụ lục III ban hành kèm theo Nghị định 31

4. Bỏ quy định dự án không được gia hạn khi máy móc trên 10 năm tuổi

Trước đây, theo Nghị định 31, các dự án sử dụng máy móc, thiết bị thuộc Chương 84, 85 của Danh mục hàng hóa xuất nhập khẩu Việt Nam có tuổi đời trên 10 năm sẽ không được phép điều chỉnh hoặc gia hạn hoạt động, nhằm hạn chế rủi ro liên quan đến công nghệ lạc hậu, ô nhiễm môi trường và lãng phí tài nguyên. Tuy nhiên, quy định cứng này bộc lộ nhiều bất cập trong thực tiễn khi nhiều loại thiết bị dù trên 10 năm tuổi nhưng vẫn có thể được nâng cấp, cải tiến để đảm bảo yêu cầu kỹ thuật.

Nghị định 239 đã khắc phục hạn chế này bằng cách bãi bỏ tiêu chí “tuổi đời 10 năm” và thay thế bằng các tiêu chí đánh giá kỹ thuật. Cụ thể, theo Điều 1.5 (d) Nghị định 239:

(i). Dự án sử dụng máy móc, thiết bị không bố trí thành dây chuyền công nghệ thuộc Chương 84 và 85 sẽ chỉ bị hạn chế khi hoạt động không đáp ứng các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường, hoặc khi:

- Công suất, hiệu suất thực tế còn dưới 85% so với thiết kế; hoặc

- Mức tiêu hao nguyên liệu, vật liệu, năng lượng vượt quá 15% so với thiết kế.

(ii). Trường hợp chưa có quy chuẩn kỹ thuật quốc gia liên quan, việc đánh giá sẽ được căn cứ theo tiêu chuẩn quốc gia của Việt Nam, hoặc tiêu chuẩn quốc gia của một trong các nước G7 hoặc Hàn Quốc về an toàn, tiết kiệm năng lượng, bảo vệ môi trường.

Trên đây là những quy định nổi bật mới của Nghị định 239/2025/NĐ-CP về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 31/2021/NĐ-CP ngày 26 tháng 3 năm 2021 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật đầu tư 2020.

Tác giả

Nguyễn Tiến Cường: Luật Sư Cộng Sự Cao Cấp, Dentons Luật Việt
Nguyễn Thị Khánh Linh: Trợ Lý Luật Sư, Dentons Luật Việt